Bất kỳ ai đã từng giao dịch trong lĩnh vực tài chính truyền thống đều có thể biết về lãi và lỗ – Profit and Loss (PnL). Nhưng PnL trong thế giới tiền điện tử có giống nhau không? Khả năng hiểu các thuật ngữ như đánh dấu vào thị trường (MTM), PnL đã thực hiện và PnL chưa thực hiện sẽ giúp hiểu rõ hơn về tiền điện tử mà một người nắm giữ.
Nếu không có một quy trình được xác định rõ ràng để hiểu rõ hơn về lợi nhuận hoặc thua lỗ, giao dịch tiền điện tử có thể trở nên quá sức và các nhà giao dịch có thể gặp khó khăn với những gì họ đang làm. PnL phản ánh sự thay đổi về giá trị của các vị thế của nhà giao dịch trong một khoảng thời gian cụ thể.
Để hiểu rõ hơn, hãy xem xét nó trong bối cảnh giao dịch tiền điện tử.
Nội dung bài viết
Hiểu những điều cơ bản về PnL
PnL trong tiền điện tử đề cập đến việc tính toán lãi hoặc lỗ được thực hiện trên một vị thế giao dịch hoặc đầu tư tiền điện tử. Đây là một số liệu được sử dụng để đánh giá hiệu suất tài chính của một nhà giao dịch hoặc nhà đầu tư trên thị trường tiền điện tử.
Để bắt đầu, đây là một số thuật ngữ chính trong thuật ngữ PnL:
MTM
MTM đề cập đến quá trình định giá tài sản hoặc công cụ tài chính dựa trên giá thị trường hiện tại hoặc giá trị hợp lý. Ví dụ: trong bối cảnh giao dịch tiền điện tử, nếu một nhà đầu tư nắm giữ một lượng Bitcoin nhất định, giá trị của Bitcoin đó sẽ dao động dựa trên giá thị trường hiện tại.
Công thức chung để tính PnL là:
MTM của một tài sản hoặc danh mục đầu tư hôm nay - MTM của một tài sản hoặc danh mục đầu tư của ngày hôm trước
Giả sử giá MTM cho Ether hôm nay là 1.970 USD, trong khi giá MTM ngày hôm qua là 1.950 USD. Trong trường hợp này, PnL là $20. Nó chỉ ra lợi nhuận là 20 USD. Ngược lại, nếu giá MTM của ETH là 1.980 USD ngày hôm qua, thì điều đó cho thấy khoản lỗ 10 USD.
Giá trị tương lai
Giá trị tương lai cho biết giá trị của một đồng tiền kỹ thuật số tại một thời điểm trong tương lai.
Ví dụ: nếu một nhà giao dịch đặt cược Tron trị giá 1.000 USD với phần thưởng 4% hàng năm, thì người đó sẽ nhận lại bao nhiêu sau một năm? Câu trả lời là 1,040 USD. Tại thời điểm đặt cược, giá trị hiện tại sẽ là 1.000 USD, trong khi giá trị tương lai sẽ là 1.040 USD.
Sẽ có một giá trị hiện tại tại thời điểm khi nhà giao dịch đặt cược, nhưng nếu người đó xem xét toàn bộ tương lai, thì có thể có vô số giá trị trong tương lai.
Cũng có một cách khác để sử dụng giá trị tương lai. Các nhà giao dịch có thể hỏi đặt cược bao nhiêu để nhận được 1.040 USD trong một năm. Nếu họ biết giá trị hiện tại và tương lai, họ có thể tính hệ số chiết khấu. Công thức tính hệ số chiết khấu là:
Hệ số chiết khấu = Giá trị hiện tại / Giá trị tương lai
Đối với ví dụ nêu trên, hệ số chiết khấu sẽ là: Hệ số chiết khẩu = $1,000/$1,040 = 0.96153846153
Lãi ròng đã thực hiện
PnL thực tế được tính sau khi các nhà giao dịch đã đóng vị thế của họ (bán tiền điện tử mà họ nắm giữ). Chỉ giá thực hiện của các lệnh được tính đến trong PnL đã thực hiện và nó không có mối quan hệ trực tiếp với giá tham chiếu.
Giá tham chiếu là giá mà tại đó một hợp đồng phái sinh được định giá dựa trên giá thị trường hiện tại của tài sản cơ sở chứ không phải giá mà hợp đồng đang được giao dịch.
Công thức cho PnL thực tế là:
Lãi ròng thực tế = Giá nhập - Giá đầu ra
Một ví dụ sẽ giúp hiểu cách tính PnL đã thực hiện. Nếu giá đầu vào để mua X số Polkadot là 70 USD và giá đầu ra là 105 USD, thì PnL trong khoảng thời gian là 35 USD, nghĩa là lợi nhuận là 35 USD. Tuy nhiên, nếu giá đóng cửa của giao dịch là 55 USD, PnL sẽ là 15 USD, nhưng nó sẽ phản ánh một khoản lỗ.
Lãi chưa thực hiện
Lãi/lỗ chưa thực hiện đề cập đến khoản lãi hoặc lỗ hiện đang được giữ ở các vị thế mở nhưng chưa được thực hiện thông qua việc đóng vị thế.
Công thức xác định PnL chưa thực hiện là:
Lãi chưa thực hiện = Trung bình giá nhập vào - Giá tham chiếu
Donald đã mua các hợp đồng ETH với giá khởi điểm trung bình là 1.900 USD. Giá đánh dấu của ETH hiện là 1.600 USD. PnL chưa thực hiện của Donald là chênh lệch giữa giá nhập trung bình và giá đánh dấu.
Lợi nhuận chưa thực hiện = 1.900 USD – 1.600 USD = 300 USD
Cách tính PnL
Để xác định PnL trong tiền điện tử, một nhà giao dịch cần tìm sự khác biệt giữa chi phí ban đầu để mua một đồng tiền kỹ thuật số và giá trị thị trường hiện tại của cùng một đồng tiền. Các phương pháp khác nhau để tính PnL trong tiền điện tử như sau:
Phương pháp First In First Out (FIFO)
Phương pháp FIFO yêu cầu người bán sử dụng giá của tài sản từ khi nó được mua lần đầu tiên. Đây là quy trình tính PnL bằng phương pháp FIFO:
1) Để giải quyết chi phí ban đầu của tiền điện tử, hãy nhân giá mua trên mỗi đơn vị với số lượng đơn vị đã bán.
2) Để xác định giá trị thị trường hiện tại của tài sản được thanh lý, hãy nhân giá thị trường hiện tại trên mỗi đơn vị với số lượng đơn vị đã bán.
3) Để tìm PnL, hãy trừ chi phí ban đầu khỏi giá trị thị trường hiện tại.
Giả sử lần đầu tiên Bob mua 1 ETH với giá 1.100 USD và vài ngày sau đó mua 1 ETH với giá 800 USD. Một năm sau, anh ta bán 1 ETH với giá 1.200 USD. Vì anh ấy đã mua ETH lần đầu với giá 1.100 USD nên giá này sẽ được coi là chi phí ban đầu. Áp dụng phương pháp FIFO, Bob có thể tính PnL như sau:
Chi phí ban đầu của Bob = (1 ETH x $1.100) = $1.100
Giá trị thị trường hiện tại = (1 ETH x $1.200) = $1.200
PnL = $1.200 – $1.100 = $100 (lợi nhuận)
Phương pháp Last In First Out (LIFO)
Phương pháp LIFO yêu cầu người bán sử dụng giá mua gần đây nhất của một tài sản trong phép tính. Các khía cạnh khác giống như phương pháp FIFO. Đây là PnL sử dụng phương pháp LIFO sử dụng ví dụ tương tự như trên:
Chi phí ban đầu của Bob = (1 ETH x $800) = $800
Giá trị thị trường hiện tại = (1 ETH x $1.200) = $1.200
PnL = $1.200 – $800 = $400 (lợi nhuận)
Lãi/lỗ từ việc mở và đóng các giao dịch
Phân tích các vị trí mở và đóng theo định kỳ là một cách hiệu quả để theo dõi hiệu suất. Giao dịch mua ban đầu mà một người thực hiện trên thị trường là một vị thế mở, trong khi việc bán tiền điện tử được gọi là đóng vị thế. Nếu một nhà giao dịch mua 10 DOT, thì đó là một vị thế mở. Khi nhà giao dịch bán những DOT đó, vị thế sẽ bị đóng.
Ví dụ: nếu một nhà giao dịch mua 10 DOT với giá 70 USD và bán chúng với giá 100 USD, thì PnL của người đó sẽ là 30 USD (100 USD – 70 USD). Phân tích thường xuyên các giao dịch phù hợp với các vị trí mở và đóng giúp một người giao dịch một cách có tổ chức.
Tính toán từ đầu năm đến nay (YTD)
YTD là một cách để đo lường hiệu suất của các khoản đầu tư được thực hiện bằng tiền điện tử từ đầu năm cho đến ngày hiện tại. Các nhà đầu tư thường xuyên mua và nắm giữ tiền điện tử trong nhiều năm có thể biết lợi nhuận chưa thực hiện của họ bằng phép tính YTD. Nhà giao dịch chỉ cần tính giá trị của danh mục đầu tư vào đầu và cuối năm và so sánh các giá trị này. Đây có thể là năm dương lịch hoặc năm tài chính, tùy thuộc vào sở thích hoặc yêu cầu của người đó.
Giả sử ai đó nắm giữ Cardano trị giá 1.000 USD vào ngày 1 tháng 1 năm 2022 và 1.600 USD ADA vào ngày 1 tháng 1 năm 2023. Trong trường hợp này, 600 USD là lợi nhuận chưa thực hiện. Lợi nhuận chưa thực hiện biểu thị lợi nhuận chưa được chuyển đổi thành tiền mặt hoặc các khoản tương đương tiền như tiền gửi có kỳ hạn.
Tính toán dựa trên giao dịch
Tính toán dựa trên giao dịch yêu cầu một người tính toán PnL cho từng giao dịch cụ thể. Chẳng hạn, nếu một người mua 1 ETH với giá 1.000 USD và bán nó với giá 1.500 USD, PnL cho giao dịch sẽ là 500 USD lợi nhuận (1.500 USD – 1.000 USD). Nếu số lượng giao dịch nhỏ và nhà giao dịch cần tính riêng PnL cho các giao dịch này, thì phương pháp tính toán dựa trên giao dịch là một phương pháp lý tưởng.
Phần trăm lợi nhuận
Phương pháp phần trăm lợi nhuận phản ánh PnL dưới dạng phần trăm của chi phí ban đầu. Một ví dụ sẽ giúp hiểu rõ hơn. Giả sử một nhà giao dịch mua 1 Binance Coin với giá 300 USD và bán nó với giá 390 USD. Trong trường hợp này, PnL của người đó sẽ là $90 lợi nhuận (390 USD – 300 USD). Để tính được phần trăm lợi nhuận, nhà giao dịch cần chia PnL cho giá mua và nhân số tiền này với 100 ((90 USD/300 USD) x 100). Con số này lên tới 30%.
Tuy nhiên, xin lưu ý rằng đây là những ví dụ đơn giản hóa không tính đến các biến như thuế, phí giao dịch trả cho nền tảng, biến động thị trường… Trong các tình huống thực tế, nhà giao dịch sẽ cần tính đến bối cảnh cụ thể khi tính toán PnL.
Vậy là chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về Profit and Loss và cách tính toán của nó. Hy vọng bài viết đã mang tới những thông tin hữu ích cho bạn đọc. Đừng quên, mọi thắc mắc về thị trường kỹ thuật số vui lòng liên hệ đội ngũ Support của Fiahub 24/7.
Freelancer Marketing và Content Creator với gần 10 năm kinh nghiệm; trong đó có khoảng hơn 3 năm làm việc trong mảng Blockchain với vai trò Dịch Thuật và Copywriter.
Với kiến thức sâu rộng cùng khả năng diễn giải để những thuật ngữ công nghệ khó hiểu trở nên gần gũi hơn với người đọc. Lê Hoàng đảm nhiệm những bài viết trong chuyên mục "Từ Điển Crypto" và "Hướng Dẫn Người Mới" tại Fiahub Blog
