Cụm từ mô hình Ponzi chắc hẳn không còn quá xa lạ với những ai tham gia vào thị trường tiền điện tử, Forex, MMO,… Mô hình Ponzi có thể là một cái bẫy để lừa đảo bạn nhưng lại có thể là một cái mỏ vàng đối với những kẻ hám lợi. Một cái tên tiêu biểu của mô hình này chính là công ty địa ốc Alibaba. Dù cho báo đài có cảnh báo vô số lần đi chăng nữa, vẫn có người mắc phải những cái bẫy được dàn dựng này. Vậy để tìm hiểu Mô hình Ponzi là gì? Tìm hiểu mô hình Ponzi lừa đảo đa cấp, chúng ta hãy đi vào bài viết sau đây nhé.
Nội dung bài viết
Vậy mô hình Ponzi là gì?
Mô hình Ponzi có tên bắt nguồn từ ông Charles Ponzi, đây là một nhân vật được sinh là để trở thành “ông tổ ngành lừa đảo”. Charles Ponzi chính là người đã sáng chế ra mô hình Ponzi vào năm 1919. Ông khởi đầu mô hình này chỉ đơn giản là 1 kẻ vô danh người Ý, sau đó ông lên đường sang nước Mỹ để tìm kiếm giấc mộng phù hoa của mình chỉ bằng số vốn vỏn vẹn là 2,5 đô la mà thôi và sau đó ông đã dễ dàng trở thành một triệu phú chỉ nhờ vào tài năng lừa đảo của mình.
Thành công lừa đảo để chiếm đoạt được số tiền lên tới 15 triệu đô la vào những năm 1920 nhờ vào mô hình Ponzi. Lúc bấy giờ đây được xem là một số tiền vô cùng lớn và nếu tính theo giá trị của vàng thì số tiền này sẽ tương đương khoảng 1 tỷ 1 đô la vào thời điểm hiện tại. Bằng cách sử dụng theo phương pháp là lấy tiền của người sau để dùng tiền trả cho người trước. Kèm theo là sự cam kết rằng họ sẽ nhận được mức hưởng lãi suất vô cùng hấp dẫn, với mức lãi suất gấp đến hàng trăm lần mức lãi suất của ngân hàng. Chỉ bằng việc đầu tư tiền của mình vào những gói mà phía nhà đầu từ cung cấp, chứ không cần phải đem đi đầu tư, hay bất kỳ hoạt động nào, nói trắng ra là chỉ để ở đó thôi thì tiền lãi sẽ tự động về. Một thực tế đã cho thấy rằng, dù là có duy trì được lâu đến đâu thì mô hình Ponzi này nhất định cũng sẽ sụp đổ, và những người vào sau sẽ không thể nhận được bất kỳ đồng nào cả.
Mô hình Ponzi siêu lừa đảo
Các thuật ngữ mới được hình thành từ đây trong giới tài chính là “Ponzi scheme” và “Ponzi Finance”. Chúng được dùng để ám chỉ về sự lừa đảo trong một hệ thống các kế hoạch kiếm tiền siêu nhanh và siêu dễ. Các hình thức lừa đảo này được hình thành bằng nhiều hình thức khác nhau, thường là thông qua mạng internet.
Tìm hiểu sơ lược Charles Ponzi và cách ông sử dụng mô hình Ponzi
Charles Ponzi được biết đến với tư cách là 1 người Ý, chỉ vỏn vẹn 2.5 đô là trong tay mà khi đến Mỹ ông đã thành công sử dụng tài trí của mình để lừa hàng trăm người và thu về 15 triệu đô la. Kết quả là làm cho 6 ngân hàng phải đi đến phá sản. Thế nhưng, đến cuối đời ông trở thành một người trắng tay và phải chôn mình ở nghĩa trang được dành cho những người nghèo.
Mặc dù đã trải qua vô số nghề, thế nhưng ông vẫn là một kẻ nghèo đói. May mắn vào năm 1920, việc phát hiện ra phiếu IRC trở thành cơ hội giúp Ponzi trở thành một kẻ giàu sang bật nhất. Đây là một tấm phiếu, nó có giá trị như là 1 tem thư miễn phí vậy, nhưng điều đặc biệt là nó có giá bán khác nhau trong mỗi quốc gia. Chẳng hạn như ở Mỹ mỗi tờ IRC sẽ được bán ở mức 6 cent, tức là cao hơn gấp 6 lần so với giá mua mỗi phiếu IRC tại quốc gia Tây Ban Nha. Nhờ vào việc này, Ponzi đã có thể kiếm được một nguồn lợi nhuận lớn thông qua khoảng chênh lệch.
Nhờ vào tài trí của mình, Ponzi nhanh chóng mở ra một công ty kinh doanh về phiếu IRC vào cuối năm 1919, bằng việc sử dụng hình thức huy động vốn. Với mức lãi mà nhà đầu tư nhận được lên tới 50% chỉ trong vòng 45 ngày và lên đến 100% cho những ai đầu tư trong 90 ngày. Những ý tưởng này ông đã nảy lên từ việc dựa trên kế hoạch kinh doanh kể trên. Bằng việc thuyết phục nhà đầu tư rằng Ponzi thực sự có hẳn một mạng lưới đại lý IRC trên khắp châu Âu, và là một nhà chuyên thu mua các tem IRC, và người dân đã tin rằng đây là sự thật. Ponzi tiến hành mua các IRC rồi mang tới Mỹ để bán. Với kế hoạch đầy lý tưởng trên, ông đã có thể thu về 50% tiền lãi cho doanh thu của mình chỉ vỏn vẹn trong 90 ngày hoặc thậm chí qua 45 ngày mà thôi.
Charles Ponzi là một người có tài lừa đảo
Lợi nhuận mang đến cho các nhà đầu tư cực kỳ hấp dẫn cũng như một kế hoạch kinh doanh nghe rất ư là hợp lý, đã thu hút rất nhiều người vào Ponzi. Mức độ nổi tiếng của Ponzi ngày càng được vang xa khi trong khoảng thời gian đầu những mức lãi đều được trả đều đặn cho các nhà đầu tư. Điều này giúp cho sự đổ bộ vào đây ngày càng nhiều. Một thành tích cực kỳ kinh khủng của Ponzi là nhận được 1 triệu đô la đầu tư chỉ trong vòng 3 giờ mà thôi.
Để có được thêm nhiều nhà đầu nữa, Ponzi đã quyết định mở thêm các đại lý nữa. Và ông đã chia hoa hồng cho những đại lý này để hoạt động được mở rộng thêm, và tất nhiên là Ponzi sẽ thu được nhiều tiền hơn nữa. Tuy nhiên, kế hoạch này Ponzi đến một ngày cũng đã bị sụp đổ. Vào lúc ông không có khả năng thanh toán cho các nhà đầu tư và bị bắt đi. Ponzi đã huy động lên đến 15 triệu đô la và hủy hoại 6 ngân hàng khiến cho chúng rơi vào tình trạng bị phá sản.
Ponzi bị thẩm phán kết án với 86 tội danh lừa đảo, cuối cùng là ông phải chịu hình phạt lên đến 14 năm tù giam. Tuy nhiên, với tài năng và máu lừa đảo trong người ông vẫn chứng nào tật nấy ngay cả khi ở trong tù. Thế nhưng ông đã bị phát hiện và chính thức bị trục xuất về Ý vào năm 1934. Và đến năm 1949 Ponzi đã chết tại Janeiro (Brazil) với tư cách là một kẻ nghèo khó.
Mô hình Ponzi hoạt động như thế nào?
Để sử dụng mô hình này, một tổ chức hay có thể là cá nhân đều có thể đứng ra để kêu gọi vốn đầu tư, tạo ra trong mắt nhà đầu tư tiềm năng là những cơ hội làm giàu, kiếm tiền cực dễ, cực nhanh, mức lãi suất cực kỳ ưu đãi. Và những cách mà họ thường áp dụng chính là việc kêu gọi đầu tư vào cổ phiếu, tiền điện tử, forex hay đầu tư vào các hình thức kinh doanh siêu lợi nhuận khác, đó chỉ là những tên gọi khác nhau và chỉ có một điểm chung chính là lừa đảo.
Bằng việc lấy tiền của người đến sau để dùng làm tiền trả cho người đến trước, mọi thứ cứ xoay vòng vốn liên tục như vậy, trở thành một mô hình Ponzi. Và trong thời gian đầu, để dễ dàng thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư khác, họ sẽ chi trả đều đặn cho các nhà đầu tư. Mọi thứ sẽ diễn ra cực kỳ suôn sẻ cho tới khi không thể duy trì được nữa. Nguyên nhân là vì không đủ khả năng để tiếp tục trả lãi cho nhà đầu tư, hay cho các tuyến đại lý hoa hồng theo các tầng nữa, vì đến đây mô hình đã phát triển đến một cấp độ quá lớn. Và tất nhiên, các chủ “dự án ảo – siêu lừa đảo” này cũng sẽ 2 chân vắt lên cao chạy xa bay cùng với số tiền của các nhà đầu tư rồi.
Dù cho các nhà đầu tư có lục tung trái đất lên, hay gào thét thảm thiết cũng không thể nào kiếm ra kẻ đã lừa đảo đi số tiền của mình. Thực tế cho thấy có đến 95% là ngậm đắng nuốt cay mà không thể lấy lại tiền của mình. Hoặc hay lắm là có thể bắt được những kẻ lừa đảo mình, chứ không lấy lại được bao nhiêu cả.
Điểm giống và khác giữa mô hình Ponzi và các kim tự tháp
Mô hình kim tự tháp cũng là một loại mô hình kinh doanh theo kiểu đa cấp, và tất nhiên là cũng là một kẻ siêu lừa đảo khác rồi. Thế nhưng giữa mô hình Ponzi và mô hình kim tự tháp có gì giống và khác nhau, câu trả lời sẽ có ngay sau đây.
Mô hình Ponzi giống và khác gì so với Kim tự tháp
Điểm giống nhau của 2 mô hình Ponzi và kim tự tháp
Điểm giống nhau đơn giản chính là lừa đảo. Cả 2 mô hình này đều phải cần rất nhiều tiền được kêu gọi từ nhà đầu tư để duy trì hệ thống.
Vì thực tế là chẳng có một mô hình kinh doanh nào có thể chi trả cho mức lãi suất khổng lồ đến vậy. Nghe là đã thấy lừa đảo, thế nhưng nhiều người vẫn đâm đầu vào chúng.
Điểm khác nhau của 2 mô hình Ponzi và kim tự tháp
Có rất nhiều vụ siêu lừa đảo xuất hiện ở Việt Nam về đầu tư đào bitcoin, đầu tư forex, chứng khoán, casino… mang lại mức siêu lợi nhuận cho nhà đầu tư. Đây chính là mô hình Ponzi. Những kẻ lừa đảo trong trường hợp này sẽ dùng những hoạt động trên để cho nhà đầu tư tin rằng những số tiền lãi mà mình nhận được là từ việc đào bitcoin, hay đầu tư vào forex, chứng khoán,… mà có. Nhưng thực tế là không phải vậy.
Còn về mô hình kim tự tháp thì được hoạt động dựa trên mạng lưới đa cấp. Nghĩa là để nhận được lợi ích hoa hồng, người đi trước phải dụ dỗ người khác để tham gia, và mô hình này cứ lặp đi lặp lại như vậy. Chính vì thế, nếu như càng tuyển được nhiều thành viên thì bạn sẽ càng kiếm được nhiều tiền.
Cách để tránh lừa đảo từ mô hình Ponzi
Tiền không bao giờ dễ kiếm cả, thế nên những miếng mồi ngon sẽ không tự động dân đến bạn. Những kiểu kêu gọi đầu tư và nhận về mức lãi suất siêu khủng, nghe đến những trường hợp này tốt nhất là nên tránh xa, hoặc có thể tìm hiểu thật kỹ trước khi quyết định.
Đừng quá tin người, diện mạo có thể đánh lừa, nhưng những con số thì không. Thay vì nhìn vào những thứ mà người kêu gọi cho bạn thấy, thì hãy tìm đến những con số để cho thấy tính khả thi của dự án nhé.
Trước khi ký kết những hợp đồng có tính hợp pháp, bạn có quyền yêu cầu những giấy tờ để chứng thực hoạt động kinh doanh là có thực chứ không phải là lừa đảo.
Nhanh chóng tố cáo các trường hợp sử dụng mô hình Ponzi ngay khi phát hiện. Để kịp thời lấy lại tiền của mình, cũng như không có nhiều người khả tin mà dính vào thêm nữa.
Cần cẩn trọng trước các “thánh” lừa đảo
Đến đây chắc hẳn các bạn đã nắm được mô hình Ponzi là gì và hiểu được những điều sơ lược về mô hình Ponzi lừa đảo đa cấp rồi phải không nào. Với những cách để phòng tránh dính vào mô hình lừa đảo này. Hy vọng gần bạn sẽ xem xét thật kỹ trước khi quyết định đầu tư để không tiền mất mà tật thì mang nhé.
*** Ngoài ra, bạn có thể tham gia giao dịch tại Fiahub, là một sàn uy tín kèm theo chất lượng dịch vụ tốt như: mua Bitcoin, mua BTC, bán Bitcoin, bán BTC; mua Ethereum, mua ETH, bán Ethereum, bán ETH; mua USDT, bán USDT; mua Ripple, mua XRP, bán Ripple, bán XRP.
