Nội dung bài viết
1. Tổng quan về Mina Protocol (MINA)
Mina Protocol (MINA) là một dạng Blockchain theo cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake, có thể lưu trữ giao dịch ở dạng ngắn gọn. Kích thước của Mina Blockchain khoảng 22KB. Kích thước của Blockchain không hề thay đổi bất kể thời gian sử dụng; từ đó mà mang lại sự đồng bộ hóa nhanh chóng của các node.
Sự đột phá này được thực hiện nhờ và zk-SNARKs – một loại bằng chứng mật mã ngắn gọn. Cụ thể, khi nút Mina tạo nên một khối mới, nó cũng sẽ tạo ra một bằng chứng SNARK giúp xác minh tính hợp lệ của khối đó. Ngược lại với toàn bộ chuỗi, mọi node đều có thể lưu trữ bằng chứng nhỏ sau đó. Vì không phải lo lắng về kích thước khối nên Mina Protocol khiến Blockchain phi tập trung trên quy mô lớn.
2. Đội ngũ phát triển
Công ty phần mềm phát triển Mini Protocol là O(1) Labs; được bắt đầu từ giữa năm 2017 do Evan Shapiro và Izaak Meckler khởi tạo; với mong muốn tạo nên một giao thức giúp mở rộng và phi tập trung hiệu quả.
- CEO Mina Foundation, Co-Founder O(1) Labs – Evan Shapiro: tốt nghiệp Thạc sĩ ngành Khoa học Máy tính thuộc Đại học Carnegie Mellon.
- CTO O(1) Labs – Izaak Meckler: tốt nghiệp Cử nhân Toán học & Khoa học Máy tính trường Đại học Chicago và dành một năm làm việc với cương vị nhà phát triển phần mềm ở Jane Capital.
3. Cơ chế SNARKs
Mina Protocol ứng dụng cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake và bằng chứng mật mã ngắn gọn giúp xác minh tính hợp lệ của chuỗi khối zk-SNARKs.
zk-SNARKs là cơ chế đặc biệt, giúp bảo đảm tính trung thực và chính xác của các giao dịch mà không cần nhiều dấu vết. Bản chất thì cơ chế này cho phép một thực thể có thể chứng minh rằng mình sở hữu thông tin nhưng không cần thiết tiết lộ thông tin ấy là gì. Nghĩa là khi mỗi khối sản xuất ra đi kèm với việc tạo ra bằng chứng zk-SNARKs. Đây cũng là bằng chứng hợp lệ cho việc tất cả các khối trước đó cũng hợp lệ. Nhờ đó, các node trong mạng cũng có thể tiến về phía trước dễ dàng với dữ liệu này và chỉ lưu trữ nó; thay vì lưu trữ toàn bộ hồ sơ giao dịch của toàn bộ Blockchain từ lúc khởi tạo.
zk-SNARKs giống như một chứng chỉ không thể thay thế, chứng minh một tính toán để hoàn thành đúng cách, không cần chứng minh toàn bộ, Bất kỳ phép toán nào trong thực tế đều có thể biến thành SNARK; gồm cả việc xác minh giao dịch trong mỗi khối. SNARK tạo từ điều này có thể chứng tính tính chính xác của mọi giao dịch trong khối; kích thước của khối cũng được giảm xuống thành 1 SNARK duy nhất (khoảng 1KB).
SNARK bảo đảm:
- Tính hợp lệ của giao dịch
- Quy tắc đồng thuận
- Ký kết các giao dịch
Nếu SNARK không được tạo ra một cách trung thực thì sẽ không hợp lệ; đồng thời các khối cơ bản và các giao dịch cũng được xem là không hợp lệ. Khi SNARK quá nhỏ thì việc xác định có thể xảy ra trên mọi thiết bị.
Đây cũng là cách mà Mina Protocol nén một chuỗi hàng trăm gigabyte thành một zk-SNARKs 20 kilobytes.
4. Cách thức hoạt động của giao thức Mina
Mina Protocol hoạt động dựa trên nguyên tắc đồng thuận cổ phần Proof-of-Stake, bất kỳ người tham gia nào cũng có thể xác định giao dịch với một node đầy đủ, từ đó giúp việc phi tập trung trở nên khả thi.
Thành phần nodes (nút) gồm có 3 vai trò:
- Người xác minh (Verifiers): phụ trách việc liên tục kiểm tra tính hợp lệ của trạng thái và duy trì tính trọn vẹn của mạng lưới. Cách thực hiện là tải xuống một zk-SNARK nhỏ rồi dành vài mili giây tính toán, xác nhận thông tin đồng thuận qua cách định tuyến gốc Merkle đến trạng thái sổ cái gần đây. Người xác minh có thẻ kiểm tra số dư tài khoản và những phần liên quan tới Blockchain.
- Nhà sản xuất khối (Block Producers): họ chọn giao dịch nào để đưa vào khối kế tiếp; quan tâm tới các giao dịch có mức phí cao nhất. Khi một nhà sản xuất khối muốn thêm 6 giao dịch, họ cũng thêm 5 SNARK giao dịch đi kèm mà có thể mua ở một thị trường riêng – Snarketplace từ những người tham gia chuyên biệt – Snarker.
- Snarker: thành viên mạng tạo zk-SNARK giúp xác minh giao dịch; và họ được nhận hoa hồng. Nếu SNARK của họ được sử dụng trong một khối, nhà sản xuất khói sẽ hoàn trả phí này trong tổng số phí trong giao dịch này.
5. Dự án Mina Protocol và token MINA
Hiện Mina đã huy động 4 vòng gọi vốn với tổng số tiền là 44.7 triệu USD. Lần gọi vốn gần nhất ở vòng ICO ngày 5/5/2021 đạt 18.8 triệu USD.
Dự án cũng được những quỹ đầu tư hàng đầu như Multicoin Capital, Three Arrows Capital, NGC Ventures… hay các nhà đầu tư cá nhân danh tiếng như Linda Xie, Naval Ravikant, Charlie Noyes… hỗ trợ.
Từ tháng 3/2021, Mina Protocol đã khởi chạy mainet sau 3 năm testnet.
Về token MINA, thông tin hiện nay:
- Tên gọi: MINA
- Loại Token: Native
- Công dụng: Payment, Vote
- Initial Supply: 1,000,000,000
Token MINA được dùng trong giao dịch và thanh toán, đồng thời MINA token mới cũng dùng trong việc đúc tiền cho các nhà sản xuất khối trong việc tạo khối mới. Ngoài ra, MINA token cũng được dùng để chuyển đổi giá trị, sử dụng như tài sản thế chấp hoặc bất kỳ thứ gì tương tự như một kho lưu trữ giá trị gốc kỹ thuật số thực hiện được.
Nguồn phân bổ của MINA Token:
- Backers: 20.5%
- Mina Foundation Endowment: 6%
- O(1) Labs Endowment: 7,5%
- Core Contributors: 23,6%
- Community: 34,9%
- Coinlist Sale: 7,5%
6. Tổng kết
Nhìn chung, Mina Protocol có thể là một cách tiếp cận mới và độc đáo trong việc giải quyết những vấn đề liên quan tới Blockchain, đặc biệt là dữ liệu Blockchain nặng nề, cồng kềnh, tăng cường sự tập trung và khả năng mở rộng. Mina giúp tăng tính bảo mật và tính toàn vẹn cho Blockchain trong khả năng duy trì, nhưng không gây tác động xấu lên tính phi tập trung hay khả năng mở rộng nhờ vào ứng dụng công nghệ zk-SNARKs.
Cuối cùng, Fiahub cảm ơn sự theo dõi và đón đọc của các bạn. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về giao thức Mina và những thông tin liên quan tới công nghệ này. Sau cùng, chúc các bạn đầu tư thành công và sinh lời từ thị trường Blockchain. Đừng quên, mọi thắc mắc vui lòng liên hệ đội ngũ Support của Fiahub 24/7.
Freelancer Marketing và Content Creator với gần 10 năm kinh nghiệm; trong đó có khoảng hơn 3 năm làm việc trong mảng Blockchain với vai trò Dịch Thuật và Copywriter.
Với kiến thức sâu rộng cùng khả năng diễn giải để những thuật ngữ công nghệ khó hiểu trở nên gần gũi hơn với người đọc. Lê Hoàng đảm nhiệm những bài viết trong chuyên mục "Từ Điển Crypto" và "Hướng Dẫn Người Mới" tại Fiahub Blog