Cung cấp thanh khoản cho các Automated Market Maker (AMM) như Uniswap đã trở thành một trong những cách phổ biến nhất để kiếm lợi nhuận trong không gian tiền điện tử. Không giống như các phương pháp sinh lợi nhuận khác như staking và cho vay, phụ thuộc vào kinh tế học giao thức và nhu cầu thị trường tổng hợp, việc cung cấp thanh khoản luôn mang đến cơ hội cho alpha.
Từ các đợt ra mắt token mới và các chương trình khuyến khích được tài trợ bởi các khoản tài trợ của hệ sinh thái cho đến sự phát triển liên tục của các mô hình AMM, việc cung cấp thanh khoản vẫn là một con đường mạnh mẽ để kiếm lợi nhuận từ tài sản tiền điện tử.
Tuy nhiên, phương pháp tạo ra lợi nhuận này không phải là không có cạm bẫy. Một nhược điểm đáng kể của việc cung cấp thanh khoản là một hình thức khai thác giá được gọi là mất mát so với tái cân bằng (LVR).
Nội dung bài viết
LVR là gì?
Loss-Versus-Rebalancing (LVR) là một hình thức giá trị trích xuất tối đa (MEV) có tác động lớn hơn đến các nhà cung cấp thanh khoản so với tất cả các hình thức MEV khác cộng lại. Mặc dù có những tác động tài chính đáng kể, nhiều nhà cung cấp thanh khoản không biết về LVR, điều này có thể khiến họ mất 5 – 7% thanh khoản hàng năm, tương đương với hàng trăm triệu đô la tiền lỗ mỗi năm. Khi tính đến LVR, nhiều nhóm thanh khoản lớn nhất thường không có lợi nhuận đối với các nhà cung cấp thanh khoản.
Bất cứ khi nào giá của một tài sản thay đổi trên thị trường bên ngoài, hiện tượng này có thể xảy ra; một Automated Market Maker (AMM) không “biết” ngay lập tức giá thị trường hiện tại của một tài sản như Ether (ETH) khi nó được giao dịch trên các sàn giao dịch khác, chẳng hạn như Coinbase. Do đó, AMM có thể tụt hậu so với các nền tảng giao dịch khác, cung cấp thanh khoản ở mức giá lỗi thời hoặc “cũ”.
Để hiểu điều này xảy ra như thế nào, chúng ta cần đi sâu vào cơ chế cung cấp thanh khoản và nguồn gốc của LVR.
Hiểu về Automated Market Maker
Những điều cần biết về Automated Market Makers (AMM) như Uniswap cho phép người dùng cung cấp thanh khoản bằng cách gửi cặp token vào một nhóm. AMM tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch bằng cách sử dụng công thức toán học để định giá tài sản, thường dựa vào công thức tích hằng số (x * y = k). Khi giao dịch diễn ra, tỷ lệ tài sản trong nhóm thay đổi, khiến giá điều chỉnh theo công thức.
Tiền thân của LVR: Impermanent Loss
Trước khi có thể nắm bắt đầy đủ về LVR, chúng ta cần hiểu về mất mát tạm thời. Mất mát tạm thời xảy ra khi giá của token trong nhóm thanh khoản thay đổi so với giá của chúng tại thời điểm gửi tiền. Sự thay đổi về tỷ lệ giá này dẫn đến khả năng mất giá trị khi so sánh với việc chỉ giữ token bên ngoài nhóm. Nếu giá trở lại trạng thái ban đầu, mất mát tạm thời sẽ bị vô hiệu hóa, nhưng điều này thường không xảy ra.
Cách thức hoạt động của LVR
LVR lần đầu tiên được các nhà nghiên cứu từ Đại học Columbia đưa ra để mô tả một cơ hội chênh lệch giá cụ thể phát sinh khi một AMM có giá lỗi thời hoặc cũ so với các địa điểm giao dịch khác. Các nhà kinh doanh chênh lệch giá khai thác những chênh lệch giá này bằng cách giao dịch với AMM và sau đó cân bằng lại trên các sàn giao dịch thanh khoản hơn, chẳng hạn như Binance. Quá trình này điều chỉnh giá trên AMM nhưng gây thiệt hại cho các nhà cung cấp thanh khoản, những người phải chịu thiệt hại do việc khai thác giá trị.
Ví dụ:
Trạng thái ban đầu:
- Nhóm thanh khoản: 1.000 đô la USDC và 1 ETH
- Giá thị trường của ETH: 1.000 đô la.
Giá tăng lên 2.000 đô la:
- Số lượng USDC mới = sqrt(2*10^6)=$1.414 USDC
- Số lượng ETH mới = 1000/Số lượng USDC=0,707 ETH
- Sau khi thực hiện chênh lệch giá, nhóm chứa khoảng $1.414 USDC và 0,707 ETH.
- LP đã bán 0,293 ETH với giá trung bình là $1.414 (=0,293/414).
- LVR=[số lượng tài sản rủi ro đã bán]*[giá thị trường thực – giá nhóm thanh khoản]=0,293*(2000-1414)=$172
Giá trở lại $1.000:
- Pool Rebalance lại thành $1.000 USDC và 1 ETH.
- LP mua lại 0,293 ETH với giá $1.414.
- LVR= [số lượng tài sản rủi ro được mua lại]*[giá nhóm thanh khoản-giá thị trường thực]=0,293 ETH×($1.414−$1.000)=0,293×$414=$121
Tóm lại:
- LVR ở mức $2.000: $172
- LVR khi giá trở về $1.000: $121.
- Tổng LVR = $172+$121=$293
- Tổng tổn thất tạm thời = 0, vì chúng ta đã quay lại trạng thái ban đầu.
Lỗ tạm thời so với LVR
Trong khi lỗ tạm thời đo lường sự khác biệt giữa việc nắm giữ tài sản trong một nhóm so với việc nắm giữ chúng hoàn toàn, LVR cung cấp một góc nhìn năng động hơn. Lỗ tạm thời xem xét điểm bắt đầu và kết thúc của một vị thế, trong khi LVR xem xét chi phí của các giao dịch chênh lệch giá theo thời gian. Do đó, LVR có thể lớn hơn 0 ngay cả khi lỗ tạm thời bằng 0, làm nổi bật chi phí liên tục để cung cấp thanh khoản trong các thị trường biến động.
Giả định và hạn chế
LVR dựa trên một số giả định, bao gồm:
- Biến động liên tục.
- Thanh khoản vô hạn, không mất phí cho các giao dịch tái cân bằng.
Những giả định này, tương tự như những giả định trong mô hình Black-Scholes về định giá quyền chọn, có thể không đúng trong các tình huống thực tế. Ngoài ra, đối với một số cặp giao dịch, AMM như Uniswap có thể đóng vai trò là địa điểm chính để khám phá giá, hạn chế khả năng áp dụng của khái niệm danh mục đầu tư tái cân bằng.
Ý nghĩa trong tương lai
Mặc dù có những hạn chế, LVR là một công cụ có giá trị để hiểu các chi phí liên quan đến việc cung cấp thanh khoản trong AMM. Khi DeFi phát triển, các DEX mới có thể xuất hiện với các thiết kế giúp giảm thiểu LVR, khiến việc cung cấp thanh khoản thụ động trở nên hấp dẫn hơn mà không làm tăng chi phí cho các nhà giao dịch.
Kết luận
Loss-Versus-Rebalancing cung cấp một góc nhìn mới về động lực kinh tế trong AMM, sau này sẽ bán với giá hơi thấp và mua với giá hơi cao trong quá trình tái cân bằng, khi so sánh với sàn giao dịch tập trung. Bằng cách xem xét chi phí thời gian thực của lựa chọn bất lợi, nó cung cấp góc nhìn sắc thái hơn về những thách thức mà các nhà cung cấp thanh khoản phải đối mặt. Khi hệ sinh thái DeFi trưởng thành, các số liệu như LVR sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình sự phát triển của các giao thức thanh khoản hiệu quả và linh hoạt hơn.
Cảm ơn sự theo dõi và đón đọc của các bạn. Hy vọng bài viết đã giúp mọi người hiểu hơn về Loss-Versus-Rebalancing. Đừng quên, mọi thắc mắc về thị trường tiền kỹ thuật số, vui lòng liên hệ đội ngũ Support của Fiahub 24/7.
Freelancer Marketing và Content Creator với gần 10 năm kinh nghiệm; trong đó có khoảng hơn 3 năm làm việc trong mảng Blockchain với vai trò Dịch Thuật và Copywriter.
Với kiến thức sâu rộng cùng khả năng diễn giải để những thuật ngữ công nghệ khó hiểu trở nên gần gũi hơn với người đọc. Lê Hoàng đảm nhiệm những bài viết trong chuyên mục "Từ Điển Crypto" và "Hướng Dẫn Người Mới" tại Fiahub Blog
