Nội dung bài viết
1. Định nghĩa
SocialFi là sự kết hợp giữa Finance và Social Networking trên nền tảng Blockahin; như một dạng biến thể mới của DeFi, hướng tới tính mở, khả năng trao quyền cho người dùng và tính phi tập trung. Điều này liên quan chặt chẽ tới 2 khái niệm là DAO và Web 3.0
Hiểu đơn giản thì các mạng xã hội hiện nay như Twitter và Facebook đang thống trị phân khúc này, với điểm chung là cung cấp cho người dùng dịch vụ miễn phí thông qua đơn vị trung gian; rồi thu thập thông tin người dùng và kiếm lời; ví dụ phân phối quảng cáo.
SocialFi khi xuất hiện sẽ nâng cấp mạng xã hội truyền thống hiện nay trên nền tảng Web 3.0 và quyền lực không còn nằm trong ty một công ty trung gian nữa mà đặt vào tay người dùng. Sự sống còn của mô hình do người dùng quyết định và có thể kiếm tiền dựa trên dữ liệu của mình.
2. SocialFi giải quyết vấn đề gì?
Với Twitter hay Facebook, dữ liệu người dùng được tập trung hoá và do một tổ chức trung gian nhất định kiểm soát. Vấn đề này là vấn đề đầu tiên mà SocialFi cần giải quyết. Ngoài ra, nó cũng liên quan tới việc phân phối lợi ích cho người dùng, tăng tính riêng tư và bảo mật.
– Phân quyền dữ liệu: những nền tảng truyền thông xã hội hiện nay đang lưu trữ và thu thập dữ liệu người dùng càng nhiều càng tốt. Khi muốn sử dụng một nền tảng nào đó, người dùng cần khai báo thông tin cá nhân cùng với đó là sẽ bị theo dõi hành vi khi sử dụng. Điều này được ứng dụng cho mục đích phân phối quảng cáo hoặc mục đích khác. SocialFi sẽ tiến hành thay đổi điều này bằng việc minh bạch và khiến nó không thể giả mạo; nhờ vào công nghệ Blockchain.
– Phân phối lợi ích: những nền tảng mạng xã hội truyền thống việc kiếm tiền thông qua bán quảng cáo và dựa trên lưu lượng truy cập người dùng. Những nền tảng này hưởng lợi thông qua mức độ tương tác và lưu lượng truy cập, nhưng đổi lại chỉ nhận được lợi ích thông qua việc sử dụng nền tảng. SocialFi hướng tới nhiều mô hình hơn, với sức ảnh hưởng của mình và người dùng có thể kiếm tiền. Và những mô hình này liên quan nhiều tới Blockchain.
– Tính bảo mật và riêng tư: mọi tài khoản đều yêu cầu thông tin người dùng với mạng xã hội truyền thống như số điện thoại di động, địa chỉ Email… Dữ liệu sẽ được lưu trữ tập trung trên hệ thống máy chủ của các nền tảng; và việc tồn tại nguy cơ bị tấn công là hoàn toàn có thể xảy ra. Thực tế thì nhiều lần Facebook đã bị lộ dữ liệu người dùng. SocialFi với công nghệ Blockchain sẽ giúp bảo vệ thông tin và quyền riêng tư của người dùng. Nói cách khác là thông tin công khai với tất cả mọi người nhưng không ai biết chính xác là thông tin của ai.
3. Thách thức và cơ hội đối với SocialFi
Cơ hội
Hiện nay, Web 3.0 đã và đang trở thành một xu hướng mới được quan tâm trong lĩnh vực tiền điện tử; mang tới nhiều cơ hội và những mô hình mới. Blockchain cũng dần đi sâu hơn vào các lĩnh vực của cuộc sống và những mô hình truyền thống sớm muộn cũng dần bị thay thế.
Thách thức
Cơ hội có thể nhận thấy nhưng cũng không thể phủ nhận sự thống trị của các mạng xã hội truyền thống. Công nghệ Blockchain có thể mang lại cho SocialFi cơ hội phá vỡ các mạng xã hội truyền thống nhưng muốn nó trở nên phổ biến cần phải đối mặt với nhiều thách thức:
Thách thức 1: Độc quyền ảnh hưởng
Bản chất của SocialFi là sự thể hiện giá trị cá nhân và thông qua tiền điện tử. Với những người tham gia trước hoặc có tiếng tăm thì có thể mang lại tầm ảnh hưởng nhất định khi tham gia SocialFi, và phần nào có mở rộng độc quyền với việc sáng tạo nội dung. Nhưng với những người tham gia sau hay chỉ là người thường thì nội dung của họ ít khả năng tiếp cận tới nhiều người. Họ cần phải tạo ra những nội dung phong phú thu hút người dùng hơn và thực tế này tỷ lệ này thường không thể dành cho tất cả mọi người.
Thách thức 2: Mô hình kiếm tiền
Người dùng có một số cách tạo giá trị trên SocialFi; ví dụ như tạo nội dung và nhận phần thưởng donate từ người theo dõi. Mô hình khác có thể là Write-to-Earn, viết và nhận thưởng. Điều này yêu cầu cơ chế thuật toán cao và người dùng cần các tiếp cận với nó dễ dàng.
4. Cấu thành của một hệ sinh thái SocialFi
Một dự án SocialFi thường bao gồm việc phát hành Token rồi sao đó biến các Social Token thành cốt lõi của dự án. Có 3 loại Social Token khác nhau:
– Personal Token: nếu bạn sở hữu một lượng người hâm mộ và Personal Token sẽ giúp bạn tăng tương tác, duy trì mối quan hệ với fan. Bạn có thể tạo nên một Social Token mang tên mình và tự định giá nó khi phân phối tời người hâm mộ. Từ đó, các fan của bạn có thể truy cập vào các nhóm kín hay những nội dung độc quyền do bạn phát hành.
– Community Token: khá giống với Personal Token, đây là dạng Token được phát hành bởi một cộng đồng nhất định. Nếu bạn thích game và tham gia vào một Game Guild nào đó, để gắn kết các thành viên của cộng đồng/ nhóm, ban quản trị sẽ phát hành Token riêng và gửi đến các thành viên.
– Social Platform Token: dạng token này được phát hành trên các nền tảng social. Những mô hình như Twitter hay Facebook sau này có thể cũng sẽ phát hành những dạng token như vậy cho người dùng. Họ có thể dùng nó để thể chấp hay tham gia quản trị cộng đồng. Ví dụ như các nền tảng âm nhạc giữa nhạc sĩ và người nghe có thể phát hành token để người dùng sử dụng cho các hoạt động của mình.
5. Tổng kết
Sự ra đời và phát triển của Web 3.0 đã mang tới rất nhiều cơ hội cho các nền tảng mới mẻ, trong đó có SocialFi. Những gì mà SocialFi đã làm được, chúng ta có quyền tin rằng nó sẽ mang lại một bước tiến đột phá trong tương lai cho thế giới công nghệ – khi mà quyền bảo mật và riêng tư của con người được chú trọng hơn cả. Mọi thứ đang được “ảo hoá” thì SocialFi sẽ là mảnh ghép không thể thiếu cho một hệ sinh thái Metaverse phi tập trung mà thế giới đang tạo dựng.
Cuối cùng, Fiahub mong rằng, bài viết đã giúp bạn đọc có thêm những cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về SocialFi. Cơ hội là dành cho tất cả mọi người! Đừng bỏ lỡ nhé. Cảm ơn sự theo dõi và đón đọc của các bạn. Hẹn các bạn ở những bài viết thú vị tiếp theo của Fiahub.
Freelancer Marketing và Content Creator với gần 10 năm kinh nghiệm; trong đó có khoảng hơn 3 năm làm việc trong mảng Blockchain với vai trò Dịch Thuật và Copywriter.
Với kiến thức sâu rộng cùng khả năng diễn giải để những thuật ngữ công nghệ khó hiểu trở nên gần gũi hơn với người đọc. Lê Hoàng đảm nhiệm những bài viết trong chuyên mục "Từ Điển Crypto" và "Hướng Dẫn Người Mới" tại Fiahub Blog