Bitcoin là gì? Tổng quan về đồng tiền điện tử đầu tiên

Bitcoin là gì?

Bitcoin thường được miêu tả như tiền điện tử, tiền ảo, tiền kỹ thuật số – nói chung là các dạng của tiền ảo.

Chính xác Bitcoin là một loại của tiền điện tử (cryptocurrency), nó theo cấu trúc phi tập trung tức là không có ngân hàng trung ương hay người quản trị nào quản lý, phân bổ nó cả. Bên cạnh đó nó cũng giống như một phiên bản trực tuyến của tiền mặt, bạn có thể sử dụng nó để mua các sản phẩm và dịch vụ.

Khi bạn giao dịch, nó được xác minh qua các nút mạng thông qua các ký tự mã hóa và được ghi lại trên sổ cái phân tán công khai gọi là Blockchain. Đơn giản bạn có thể hiểu, tất cả các giao dịch sẽ ghi ở cuốn sổ cái và mọi người đều có thể xem, nhưng không thể chỉnh sửa (điều làm nó minh bạch) và cuốn sổ này không ở một nơi nào mà nó ở tất cả các khối trong mạng lưới, vì thế khi hacker muốn tấn công họ phải tấn công tất cả các khối mà điều này thì không thể, dẫn đến nó không thể bị hack (điều làm nó an toàn và bảo mật).

Sự ra đời của Bitcoin? Người tạo ra Bitcoin?

Tên miền “bitcoin.org” được đăng ký vào ngày 18/8/2008, và đến ngày 31/10/2008, một tác giả có tên “Satoshi Nakamoto” với tiêu đề “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” – “Bitcoin: Hệ thống tiền điện tử ngang hàng” được đưa ra, Nakamoto triển khai Bitcoin dưới dạng phần mềm mã nguồn mở và tung ra vào tháng 1/2009. (Cho đến nay vẫn chưa ai biết thật ra Satoshi Nakamoto là ai hay tổ chức nào).

Vào ngày 3/1/2009, mạng lưới bitcoin được tạo ra khi Nakamoto khai thác khối đầu tiên của chuỗi, được gọi là khối nguyên thủy (Genesis Block).

Các đặc tính của Bitcoin

• Phân tán: không ai kiểm soát hay điều khiển nó, lịch sử giao dịch không bao giờ mất đi hoặc chỉnh sửa.
• Ngang hàng: thanh toán an toàn chuyển trực tiếp từ bên này sang bên khác, do đó không cần bên trung gian nào nữa, tiết kiệm thời gian và chi phí.
• Không lạm phát như tiền tệ: tổng cung của Bitcoin là 21 triệu BTC, tức là khi thị trường đạt 21 triệu BTC, nó sẽ không thể tạo ra được thêm nữa lúc đó nó sẽ miễn nhiễm với lạm phát so với các tiền truyền thống (do nhà nước lúc nào cũng có thể in thêm tiền).
• Sổ cái toàn cầu: tất cả các giao dịch đều được ghi lại trên một sổ cái chung công khai toàn cầu và bất cứ ai cũng có thể xem chúng.

Cách Bitcoin hoạt động

Mỗi Bitcoin về cơ bản là một tệp file máy tính được lưu trữ trong ứng dụng ví tiền điện tử (Cryptocurrency Wallet – bạn có thể tìm hiểu thêm tại https://www.fiahub.com/blog/vi-tien-dien-tu-la-gi-cryptocurrency-wallet-tu-a-z/).

Mọi người có thể gửi hoặc nhận BTC qua ví của họ.

Mỗi giao dịch đơn lẻ này đều được ghi chép lại trong một danh sách trên sổ cái (blockchain). Điều này giúp bạn theo dõi lịch sử giao dịch, chứng minh quyền sở hữu.

Các thuộc tính khiến Bitcoin trở thành bước ngoặt lịch sử

Không thể đảo ngược. Sau khi xác nhận, giao dịch không thể đảo ngược lại, không thể chỉnh sửa hay xóa đi – bởi không ai và không có ai, không phải bạn, không phải Satoshi hay người khai thác.

Ẩn danh. Các danh tính của bạn hoàn toàn được ẩn, bạn nhận được Bitcoin trên các địa chỉ bằng các ký tự dường như ngẫu nhiên (có khoảng 30 ký tự).

Nhanh chóng và toàn cầu. Giao dịch được triển khai gần như ngay lập tức và được xác nhận trong vài phút. Vì chúng hoạt động trong mạng lưới toàn cầu, nên sẽ không vấn đề gì nếu tôi gửi Bitcoin cho ai đó ở bất cứ đâu trên thế giới có kết nối internet.

An toàn. Các quỹ Bitcoin được khóa trong hệ thống mã hóa công khai. Chỉ chủ sở hữu khóa mới có thể gửi được tiền điện tử. Mã hóa rất mạnh và sự kỳ diệu của số lượng lớn ký tự khiến nó không thể bị phá vỡ.

Mã nguồn mở. Mọi người đều có thể sở hữu nó, không ai có thể ngăn cản hay ngăn chặn bạn.

Cách mọi người lấy được Bitcoin

Có rất nhiều cách để bạn sở hữu Bitcoin

• Bạn có thể mua chúng bằng tiền thật thông qua sàn giao dịch tiền điện tử
• Bạn cũng có thể bán thứ gì đấy và để người mua trả bằng Bitcoin
• Hoặc bạn có thể đi đào (Mining Coin)

Biến động giá Bitcoin từ 4/2013 – 7/2019

Cách mà một bitcoin mới được tạo ra

Để hệ thống Bitcoin có thể hoạt động, cần có những xác nhận, những ghi chép vào sổ cái và các hoạt động kết nối các khối lại đó chính là công việc thợ đào và sau mỗi khối thành công họ sẽ nhận được phần thưởng chính là Bitcoin, đó là một đồng Bitcoin mới.

Có 2 loại giao thức cho phép tiền điện tử vận hành là PoW (Proof-of-Work) và PoS (Proof-of-Stake) – bạn có thể tìm hiểu thêm về nó trên blog của Fiahub.

Bitcoin có phải là tiền ảo, nó có giá trị?

Đầu tiên tiền ảo thì rất khó để đổi từ ảo ra thật với mức giá mà bạn hài lòng, còn khi muốn bán Bitcoin đều đó thật vô cùng dễ dàng, giá cũng đã được niêm yết trên sàn.

Có rất nhiều thứ khác ngoài tiền mà chúng ta coi là có giá trị như vàng hay kim cương, vậy Bitcoin được coi là giá trị vì mọi người sẵn sàng trao đổi chúng để lấy hàng hóa và dịch vụ thực sự.

Tại sao mọi người muốn sử dụng Bitcoin?

Ngày càng có nhiều nơi muốn sử dụng Bitcoin để thay thế tiền mặt

Mọi giao dịch bằng Bitcoin đều được ghi lại công khai nên nó rất an toàn (giúp bạn tránh các nguy cơ tiền giả, phí ngoại tệ phát sinh nếu bạn đang ở nước ngoài).

Giá trị của nó đã tăng lên rất nhiều trong nhiều năm kể từ nó được tạo ra vào năm 2009 và mọi người thấy dự trữ Bitcoin sinh lời hơn rất nhiều so với để tiền trong ngân hàng.

Các nhược điểm của Bitcoin

Vẫn chưa tìm ra được thật sự người sáng lập Satoshi Nakamoto là ai

Lừa đảo và hack ngày càng tinh vi, khó đề phòng hơn và dường như nó xảy ra hàng tuần. Bên cạnh đó, sự biến động giá của Bitcoin là quá lớn khiến nhiều người không thể sử dụng nó.

Các loại lừa đảo chính trong Bitcoin là:

• Ponzi Scams (Đa cấp): bản chất là lấy tiền của người đến sau trả cho người đến trước, bằng các chương trình đầu tư lãi cao, thu hút bạn với trả lãi suất rất cao so với thị trường.
• Lừa đảo trong đào Bitcoin: các công ty sẽ cung cấp cho bạn số lượng Bitcoin khổng lồ, và bạn phải trả tiền cho họ, nhưng đó là lần cuối bạn thấy tiền của mình mà cũng không thấy số lượng Bitcoin được cộng thêm.
• Lừa đảo trao đổi Bitcoin: nó cung cấp các tính năng mà ví các Bitcoin thường cung cấp như xử lý PayPal/ Thẻ tín dụng hoặc tỷ giá hối đoái. Nó phát hành các coin rác, các coin này được đưa ra với mục đích chiếm lấy Bitcoin của bạn.

Ưu điểm của Bitcoin

Điều tốt nhất về Bitcoin đó là mạng lưới phi tập trung, điều đó có nghĩa là bạn có thể giải quyết các giao dịch quốc tế mà không phải loay hoay tính toán các chi phí bổ sung (tỷ giá hối đoái – trênh lệch tỷ giá ngoại tệ). Bitcoin không bị sự can thiệp và thao túng từ chính phủ, do đó không có hệ thống nào dự trữ để tăng lãi suất nó lên và nó rất minh bạch vì bạn biết điều gì đang xảy ra với tiền của mình. Bitcoin không thể bị giả mạo, khách hàng của bạn cũng không thể yêu cầu hoàn lại tiền một khi đã xác nhận giao dịch.

Tyler Winklevoss, đồng sáng lập Facebook, nhận xét: “Chúng ta chọn nơi không có chính trị và lỗi từ phía con người để đặt tiền của mình vào đó”.Còn theo như John McAfee, người sáng lập McAfee “Bạn không thể ngăn chặn những thứ như Bitcoin. Nó sẽ ở khắp mọi nơi và thế giới sẽ phải điều chỉnh lại”Nếu bạn muốn tìm hiểu hay thảo luận về thị trường tiền điện tử hãy ghé thăm https://www.fiahub.com/blog/.

Các số liệu cần biết: giá, vốn hoá thị trường của Bitcoin

Giá Bitcoin (BTC) tại thời điểm viết bài là 88.331,69 USD với khối lượng giao dịch trong 24 giờ là 73.651.436.017 USD. Điều này thể hiện mức giảm giá -1,44% trong 24 giờ qua và mức giảm giá -7,67% trong 7 ngày qua. Với nguồn cung lưu hành là 20 triệu BTC, Bitcoin có giá trị vốn hóa thị trường là 1.751.551.084.616 USD.

Một số cột mốc đặc biệt của Bitcoin

Năm 2013

Tháng 11 năm 2023, Bitcoin đạt 1.000 USD lần đầu tiên nhưng không giữ được giá quá lâu. Bitcoin chốt năm 2013 ở ngưỡng 700 USD.

Năm 2014

Mt.Gox tuyên bố phá sản sau khi xử lý khoảng 70% tổng giao dịch Bitcoin,vì lý do bị tin tặc tấn công gần nửa tỷ USD giá trị Bitcoin. Đây là vụ tấn công khiến nhiều nhà đầu tư lo lắng và đặt nghi ngờ rằng mảng này chưa được quy định, quản lý cụ thể. Cuối năm 2014, giá Bitcoin chỉ còn 300 USD và duy trì trong ngưỡng này trong 3 năm kế tiếp.

Năm 2017

Giá Bitcoin có động lực thúc đẩy bắt đầu từ năm 2017, khi giá mỗi đồng vượt ngưỡng 1.000 USD. Các nhà đầu tư tìm kiếm các khoản đầu tư trú ẩn an toàn thay thế cho vàng. 

Vì thế các sàn giao dịch Mỹ là CME và CBOE đã mở nền tảng để khách hàng giao dịch hợp đồng tương lai Bitcoin. Giá Bitcoin vì vậy cũng tăng vọt trong năm, đi từ 2.000 USD  từ tháng 7/2017 lên gần 20.000 USD vào tháng cuối năm. 

Năm 2018

Giá Bitcoin hạ từ ngưỡng cao kỷ lục xuống còn khoảng 4.000 USD vì các nhà đầu tư lo ngại bong bóng tiền điện tử vỡ. Ngoài ra, nhiều nhà quản lý toàn cầu bắt đầu khó tính hơn với các giao dịch tiền điện tử vì giá cả biến động mạnh. Cuối năm, rất nhiều quỹ phòng hộ, nhà đầu tư nhỏ lẻ và các nhà giao dịch đặt cược lớn vào Bitcoin đều chịu tổn hại nặng nề khi giá giảm mạnh.

Năm 2019 

Năm 2019 bắt đầu với nhiều điều tương tự hơn khi Bitcoin tìm kiếm hướng đi. Nó đã cố gắng vượt qua mức 4.000 USD trong vài tháng đầu tiên, nhưng cuối cùng đã đạt được mức này vào tháng 4 và sau đó tăng lên 5.000 USD. Tháng 5 đến và Bitcoin đạt 6.000 USD, rồi 7.000 USD, rồi 8.000 USD trước khi ổn định trở lại vào đầu tháng 6. 

Tháng đó Bitcoin nhanh chóng tăng vọt lên 13.000 USD trước khi quay trở lại. Đến tháng 9, Bitcoin đã quay trở lại vững chắc dưới mức 10.000 USD và tiếp tục tìm hướng đi rồi giảm cho đến cuối năm, kết thúc năm 2019 ở mức chỉ dưới 7.200 USD. 

Năm 2019 bắt đầu với nhiều điều tương tự hơn khi Bitcoin tìm kiếm hướng đi. Nó đã cố gắng vượt qua mức 4.000 USD trong vài tháng đầu tiên, nhưng cuối cùng đã đạt được mức này vào tháng 4 và sau đó tăng lên 5.000 USD. Tháng 5 đến và Bitcoin đạt 6.000 USD, rồi 7.000 USD, rồi 8.000 USD trước khi ổn định trở lại vào đầu tháng 6. 

Tháng đó Bitcoin nhanh chóng tăng vọt lên 13.000 USD trước khi quay trở lại. Đến tháng 9, Bitcoin đã quay trở lại vững chắc dưới mức 10.000 USD và tiếp tục tìm hướng đi rồi giảm cho đến cuối năm, kết thúc năm 2019 ở mức chỉ dưới 7.200 USD. 

Năm 2020

Nhưng khi bước sang năm 2020, Bitcoin đã tăng giá, tăng trong sáu tuần tới lên trên 10.000 USD. Giữa lúc thị trường chứng khoán suy thoái trong làn sóng đại dịch COVID-19 ban đầu, Bitcoin đã dao động, giảm xuống còn 8.000 USD. Sau đó, trong đợt giảm giá, nó đã giảm mạnh vào ngày 12 tháng 3 năm 2020 — từ 7.935 USD xuống còn 4.826 USD chỉ trong một ngày, mức giảm hơn 39%!

Đến đầu tháng 4, nó đã trở lại trên 7.000 USD, sau đó là 8.000 USD và cuối cùng bắt đầu đẩy 10.000 USD vào tháng 5. Sau khi loay hoay trong vài tháng, cuối cùng nó đã tăng lên hơn 11.000 USD vào tháng 7 và 12.000 USD vào tháng 8. Nó ổn định trong vài tháng tiếp theo, cho đến tháng 10, khi nó vượt qua mức 13.000 đô la một lần nữa và cuối cùng tăng lên gần 20.000 đô la vào tháng 11 năm 2020, khi thị trường tài chính tăng cao hơn do tính thanh khoản từ Cục Dự trữ Liên bang và triển vọng về vắc xin ngừa COVID.

Bitcoin đã tăng cao hơn trong tháng 12 năm 2020 và kết thúc năm ở mức 28.949 USD.

Năm 2021

Vào tháng 5, Trung Quốc đã cảnh báo người mua tiền điện tử rằng điều đó sẽ gây áp lực lên ngành và giá Bitcoin bắt đầu giảm. Nước này cũng tuyên bố cấm các tổ chức tài chính và nền tảng thanh toán giao dịch bằng tiền điện tử.

Tin tức này đã khiến Bitcoin rơi vào tình trạng khó khăn, nơi nó nhanh chóng mất hơn 50% giá trị trong vòng vài tháng.

Sau đó, vào tháng 9, Trung Quốc tuyên bố rằng tất cả các giao dịch tiền điện tử đều là bất hợp pháp và ngay cả các trang web nước ngoài cung cấp dịch vụ như vậy cho thương nhân Trung Quốc cũng bị cấm. Thị trường đã phớt lờ tin tức đó và đến tháng 10, đồng tiền này đã quay trở lại mức trên 60.000 USD và đang trên đường đạt mức cao mới mọi thời đại, ở mức 68.789 USD vào ngày 10 tháng 11 năm 2021.

Cuối năm 2021, Cục Dự trữ Liên bang thông báo rằng họ sẽ bắt đầu giảm dần việc mua trái phiếu, khiến thanh khoản trên thị trường tài chính dần cạn kiệt. Với lạm phát đang ở mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, ngân hàng trung ương muốn giảm bớt mức giá tăng cao. Lãi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm bắt đầu tăng khi các nhà đầu tư bắt đầu đánh giá về triển vọng Fed sẽ tăng lãi suất trong tương lai gần.

Viễn cảnh về tính thanh khoản kém hơn trên thị trường đã khiến các tài sản rủi ro như cổ phiếu tăng trưởng cao rơi vào vòng lặp, kéo theo đó là tiền điện tử và Bitcoin, bắt đầu từ đầu tháng 11.

Năm 2022

Tình trạng bất ổn đó tiếp tục diễn ra vào năm 2022, khi lạm phát gia tăng và việc ngân hàng trung ương có ý định tăng lãi suất để ngăn chặn nó, đã khiến các nhà đầu tư rời bỏ các tài sản rủi ro. Bitcoin đã bật lên quanh mốc 40.000 USD trong nhiều tháng, nhưng khi Fed bắt đầu tăng lãi suất mạnh mẽ vào tháng 3, nó bắt đầu chìm xuống. Vào giữa năm 2022, Bitcoin đã thiết lập phạm vi giao dịch mới khoảng 20.000 USD nhưng sau đó giảm xuống dưới 16.000 USD do các vụ nổ lớn như FTX làm tổn hại đến niềm tin của các nhà giao dịch.

Năm 2023

Giá tăng vào năm 2023, tăng hơn 50% cho đến giữa tháng 6, trong bối cảnh cổ phiếu công nghệ tăng mạnh hơn. Bitcoin được giao dịch với giá khoảng 26.000 USD tính đến giữa tháng 6 năm 2023 bất chấp sự đàn áp của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch đối với ngành công nghiệp tiền điện tử. Nó tăng trở lại nhưng vẫn ở mức gần 27.000 USD vào cuối tháng 9, trước khi bắt đầu tăng cao hơn vào cuối năm.

Khi lãi suất dường như đạt đỉnh vào tháng 10 năm 2023, Bitcoin bắt đầu tăng trở lại. Nó đã lên tới hơn 42.000 đô la vào cuối năm, trong bối cảnh có tin đồn rằng SEC cuối cùng sẽ cho phép tạo ra Bitcoin ETF.

Năm 2024

Sau vài tháng suy đoán, SEC đã chính thức cho phép Bitcoin được giao dịch trong một quỹ ETF và 11 nhà quản lý quỹ được phép niêm yết quỹ. Các quỹ ETF Bitcoin sau đó bắt đầu giao dịch vào ngày 11 tháng 1 năm 2024. Bitcoin đạt đỉnh gần 49.000 USD trong những ngày trước thông báo, nhưng đã hạ nhiệt phần nào trong những tuần sau đó.

Tiền đổ vào các quỹ ETF Bitcoin mới được tạo ra vào năm 2024, đẩy giá Bitcoin lên mức cao mới mọi thời đại trên 73.000 USD vào tháng 3. Những tháng mùa hè chứng kiến ​​giá Bitcoin sụt giảm, giao dịch chủ yếu trong phạm vi 60.000 USD và giảm xuống dưới 55.000 USD vào tháng 9. 

Vào tháng 12, giá Bitcoin đã tăng vọt lên mức cao mới, lần đầu tiên lên tới 100.000 USD, trong bối cảnh thị trường nhiệt tình sau chiến thắng bầu cử của cựu Tổng thống thân thiện với tiền điện tử Donald Trump. Vào tháng 1 năm 2025, Trump đã ký một lệnh hành pháp tập trung vào tài sản kỹ thuật số để thành lập một nhóm làm việc chịu trách nhiệm đề xuất các quy định cho ngành công nghiệp tiền điện tử.

Có nên đầu tư vào Bitcoin hay không?

Có rất nhiều điều đáng ngưỡng mộ về công nghệ hỗ trợ Bitcoin và các tài sản kỹ thuật số khác, Blockchain. Điều này cho phép mọi loại dữ liệu được mã hóa – từ tiền điện tử đến hồ sơ y tế – đều được chia sẻ giữa các thành viên của một mạng lưới khép kín. Nó bảo vệ dữ liệu khỏi gian lận và cập nhật tất cả các thành viên có liên quan bất cứ khi nào hồ sơ được thay đổi. Nó được biết đến như một công nghệ sổ cái phân tán, cho phép một mạng lưới máy tính thống nhất đều đặn về trạng thái thực sự của vị trí sổ cái. Vì bất kỳ ai cũng có thể kiểm tra bất kỳ giao dịch được đề xuất nào dựa trên sổ cái nên không cần có cơ quan quản lý trung ương.

Tuy nhiên cũng cần lưu ý vì tiền điện tử nói chung và Bitcoin nói riêng đều có những hạn chế về tính biến động và quy định pháp lý. Mặc dù hiện nay Bitcoin đang là loại tiền điện tử được ưa chuộng và có tính ổn định cao, tuy nhiên hãy đầu tư có chiến lược và sự phân chia ngân sách.

Cảm ơn sự Theo dõi và đón đọc của các bạn. Đừng quên, mọi thắc mắc về thị trường tiền kỹ thuật số, vui lòng liên hệ đội ngũ Support của Fiahub 24/7.