Solana (SOL) mới đây đã tiết lộ sáng kiến zero-knowledge (ZK) compression, được phát triển cùng với Light Protocol và Helisu Lab. Công cụ này sẽ giúp các nhà phát triển giảm thiểu chi phí tạo tokens và tài khoảng bằng cách nén các trạng thái trên chuỗi của họ (on-chain state)
Vào ngày 21 tháng 6, Light Protocol đã công bố hợp tác với Helius Labs để giới thiệu tính năng nén ZK trên Solana. Tính năng này được thiết kế để giúp việc phát triển các ứng dụng dễ dàng được mở rộng hơn bằng cách nén các dữ liệu trên chuỗi (on-chain data), giảm đáng kể chi phí trong khi giữ nguyên tính bảo mật và hiệu suất của mạng Solana.
ZK compression sử dụng bằng chứng ZK (zero-knowledge proofs) để giảm chi phí tạo token và tài khoản. Các bằng chứng này cho sẽ đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu và cho phép lấy lại dữ liệu thông qua các nhà cung cấp RPC được hỗ trợ. Bằng việc chỉ lưu trữ các mã băm gốc trên chuỗi (state roots on-chain) và một vài dữ liệu khác trên sổ cái Solana, các nhà phát triển có thể giảm các chi phí dành cho việc lưu trữ trên chuỗi.
Mert Mumtaz, CEO của Helius, nhấn mạnh các cải thiện về giảm thiểu chi phí và khả năng mở rộng của ZK compression: “Chúng tôi nâng cao khả năng mở rộng 10.000x bằng việc nén trạng thái trển chuỗi, tiến gần hơn tới tạo ra một cỗ máy toàn cầu, đồng bộ hóa các trạng thái”.
Austin Federa, Giám đốc Chiến lược của Solana, chỉ ra rằng giải phải này sẽ giúp giải quyết chi phí vốn rất cao của các tài khoản lưu trữ trên chuổi. Theo ông, ZK compression sẽ giúp tiết tiện chi phí cho các token và tài khoản trên Solana, cho phép nhiều doanh nghiệp hơn nữa tạo các sản phẩm trên chuỗi (on-chain products). “Giải pháp nén này sẽ giải quyết một vấn đề khá nhức nhối cho các tổ chức hay những ứng dụng có lượng người dùng lớn”, Federa giải thích.
Dù vậy, một số người cho rằng tính năng này không khác gì một mạng layer 2 (layer-2 (l2) network). Adam Cochran tin rằng công cụ nén này hoạt động giống như một L@ và các nhà phát triển chỉ đang cố đóng khung nó theo một cách gọi khác. “Đội ngũ Solana cuối cùng cũng sẽ nhận ra là họ vừa mới xây dựng một mạng L2 hiệu quả, và điều này là tích cực miễn là họ trung thực về nó.” Cocranch nói.
Nhà đầu tư Ethereum Ryan Berckmans cũng nghĩ rằng sản phẩm mới này thực sự là một L2 và là một L2 hết sức thành công.
Anatoly Yakovanko, Solana’s co-founder, cho biết rằng sản phẩm mới thực sự hoạt động giống như một L2 nhưng không có những điểm yếu thường gặp. Anatoly thừa nhận vẫn tồn tại một vài rủi ro tuy nhiên không đến mức cần có một hội đồng bảo mật đa chữ ký, thay đổi chuỗi ID, một token quản trị (governance token) hay một trình sắp thứ tự bên ngoài. “Đây là một L2 tránh được rất nhiều các vấn đề thường gặp trong khi vẫn cho phép những trình xác thực Solana (Solana validators) nhận toàn bộ phí giao dịch”, Yakovanko lưu ý.
Việc giới thiệu nén ZK trên Solana là một bước tiến lớn, hứa hẹn đem đến khả năng mở rộng lớn hơn và chi phí nhỏ hơn. Mặc dù có một vài tranh luận về bản chất của công cụ này, nhưng lợi ích mà nó có thể đem đến lại rất rõ ràng. Bằng việc cắt giảm chi phí và tăng khả năng mở rộng, ZK compression có thể tạo ra sự chấp thuận lớn hơn và những sáng tạo trên hệ Solana.
Quang Ngo là một tech content creator với nền tảng về Data Science và AI. Bắt đầu tìm hiểu về công nghệ blockchain và tiền điện tử từ 2022, hiện Quang Ngo nghiên cứu về một số ứng dụng của blockchain trong mảng dữ liệu tài chính và mua sắm, đồng thời đảm nhận biên soạn các bài viết chia sẻ kiến thức về các kỹ thuật và công nghệ trong blockchain, cũng như cập nhật các thông tin HOT trên thị trường dưới góc nhìn của một người am hiểu về tiền điện tử và blockchain
