Stablecoin phi tập trung giúp mang lại sự minh bạch, không bị kiểm soát bởi các bên thứ ba, tất cả khoản hỗ trợ tài sản thế chấp đều hiện thị công khai.
Nội dung bài viết
Stablecoin phi tập trung là gì?
Từ trước đến nay chúng ta đã nghe nhiều về khái niệm stablecoin trong thị trường tiền điện tử. Hiểu một cách đơn giản thì đây là những loại tiền ổn định, được neo giá theo tỷ lệ 1:1 với các loại tiền tệ fiat như đồng đô la Mỹ chẳng hạn. Nghĩa là thay vì giá trị của nó biến động thất thường giống như các loại tiền điện tử khác thì giá luôn luôn dao động bằng với loại tiền fiat mà nó đại diện.
Trên thực tế, thị trường stablecoin phát triển nhanh chóng với hàng chục loại khác nhau. Theo như ghi nhận của Fiahub trên CoinGecko, tính đến thời điểm bài này được viết, vốn hóa thị trường stablecoin đã đạt đến mức 189 tỷ USD, khối lượng giao dịch hàng ngày đạt mức 80 tỷ USD. Có thể ví stablecoin hoạt động như một điểm trung gian giữa việc nắm giữ tài sản và rút tiền về hệ thống fiat hoặc được sử dụng như một cách hiệu quả hơn để thực hiện các khoản thanh toán xuyên biên giới.
Các stablecoin tập trung thường là các đồng tiền ngoài chuỗi được thế chấp hợp pháp. Nó thường được kết nối trực tiếp với những người giám sát bên thứ ba như ngân hàng. Tether (USDT) và USD Coin (USDC) là những ví dụ về stablecoin tập trung. Để có số lượng stablecoin được phát hành, các công ty đằng sau nó cần phải có số lượng tiền fiat tương ứng được lưu trữ thực tế. Tuy nhiên, những vụ lùm xùm liên quan đến Tether khiến người ta nghi ngờ về tính thế chấp hợp pháp của loại hình stablecoin này.
Các stablecoin phi tập trung thì khác. Không giống stablecoin tập trung, nó hoàn toàn minh bạch, không bị giám sát và không có sự kiểm soát của bên thứ ba. Tất cả các khoản hỗ trợ tài sản thế chấp đều hiển thị cho tất cả mọi người vì tiền nằm trên một chuỗi khối được xác minh công khai. Điều này cho phép stablecoin trở nên đáng tin cậy và an toàn hơn với một thực thể duy nhất kiểm soát tiền. Chúng có thể được chia thành hai phần thế chấp bằng tiền điện tử và thuật toán. Chi tiết về hai hình thức này của stablecoin phi tập trung, hãy cùng Fiahub tìm hiểu kỹ hơn ở phần tiếp theo nhé.
Stablecoin được thế chấp bằng tiền điện tử
Một stablecoin thế chấp hiểu đơn giản là một stablecoin được hỗ trợ hoàn toàn hoặc gần như hoàn toàn bằng tài sản thế chấp được giữ trong một khoản dự trữ. Các ví dụ đáng chú ý về stablecoin được thế chấp hoàn toàn bao gồm USDT, USDC và DAI. Tài sản thế chấp được sử dụng để cung cấp cho chủ sở hữu các loại tiền này cơ hội đổi lấy đô la Mỹ hoặc các tài sản khác sau đó có thể được sử dụng trong thế giới thực.
Tài sản thế chấp được cam kết với những stablecoin này có thể khác nhau giữa tiền mặt, thương phiếu, mua trái phiếu và hơn thế nữa. Bản thân tài sản thế chấp thường có thể được sử dụng cho các mục đích đầu tư tiếp theo để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Các stablecoin cam kết hoàn toàn tài sản thế chấp của họ cho các tài sản onchain như tiền điện tử thay vì trái phiếu/giấy tài chính truyền thống thường được gọi là stablecoin phi tập trung.
Một hạn chế của các stablecoin được thế chấp là thực tế là chúng yêu cầu số vốn lớn như vậy để hợp pháp và đáng tin cậy, và khả năng duy trì ổn định của chúng phụ thuộc vào tài sản thế chấp cơ bản. Điều này có nghĩa là nhiều stablecoin thế chấp yêu cầu thế chấp quá mức để dự phòng rủi ro khi có các biến động lớn xảy ra. Điều này khác với các stablecoin theo thuật toán (FRAX, ESD…) sử dụng các hợp đồng thông minh để đáp ứng cung và cầu bằng cách mua, bán và/hoặc đốt các token để duy trì tỷ lệ cân bằng.
Stablecoin thuật toán
Một stablecoin theo thuật toán được thiết kế để đạt được sự ổn định về giá cũng như cân bằng nguồn cung lưu hành của một tài sản thông qua việc được gắn vào một tài sản dự trữ như đô la Mỹ, vàng hoặc bất kỳ loại ngoại tệ nào. Nói cách khác, một stablecoin thuật toán thực sự sử dụng một thuật toán bên dưới. Tùy vào biến động trên thị trường nó có thể phát hành thêm tiền khi giá của nó tăng và mua chúng ra thị trường khi giá giảm.
Một stablecoin theo thuật toán là sự đại diện cho sự phân quyền thực sự. Nghĩa là sẽ không có bất kỳ cơ quan quản lý nào duy trì hoặc giám sát vì các đoạn mã (code) là thứ chịu trách nhiệm cho cả cung và cầu, cùng với giá mục tiêu. Việc không có yêu cầu tài sản hữu hình đằng sau stablecoin thuật toán giúp loại bỏ đi những rủi ro không đáng có từ phía người dùng hiện nay.
Tiềm năng của Stablecoin
Việc áp dụng stablecoin ngày càng tăng sẽ đóng vai trò như một chất xúc tác quan trọng để mở rộng việc sử dụng tiền điện tử như một phương tiện chính của các giao dịch hàng ngày, cũng như cho các ứng dụng khác. Nó có thể đóng một vai trò then chốt trong việc giao dịch hàng hóa và dịch vụ qua mạng blockchain, giải pháp bảo hiểm phi tập trung, hợp đồng phái sinh, các ứng dụng tài chính như cho vay tiêu dùng… Các giao dịch như vậy không thể thực hiện được với một loại tiền tệ đầy biến động. Điều này mang lại rủi ro cố hữu là một trong các bên giao dịch mất giá trị tiền tệ do biến động giá cả.
Với những lợi thế của mình, stablecoin có khả năng cung cấp một cơ chế thanh toán phi tập trung, ẩn danh và toàn cầu như tiền điện tử và định giá ổn định như một loại tiền tệ fiat. Hi vọng thông qua bài viết này, Fiahub đã mang đến cho độc giả những kiến thức cần thiết về một loại hình stablecoin mới trên thị trường hiện nay. Đừng quên chia sẻ bài viết này nếu như bạn thấy hay và hẹn gặp lại trong các bài viết tiếp theo nhé.
Linh Bùi là một nhà sáng tạo nội dung, chuyên gia nghiên cứu trong lĩnh vực tài chính nói chung và tiền điện tử nói riêng. Với mong muốn chia sẻ các tuyến bài viết chuyên về kiến thức, cập nhật tin tức về thị trường tài chính tại Việt Nam và trên toàn cầu, Linh Bùi đã và đang tham gia với vai trò biên tập viên/người sáng tạo nội dung tại một số nền tảng, sàn giao dịch như Fiahub, BeInCrypto, Mitrade, Finixio, Dr.Localize… Trong mỗi bài viết của mình, Linh Bùi đều mong muốn đơn giản hóa các khái niệm tài chính liên quan, giảm thiểu rào cản gia nhập cho độc giả, đặc biệt là những người mới tham gia.
